Pożary lasów poza ryzykiem poparzenia czy śmierci generują również inne poważne zagrożenia dla zdrowia ludzi. Unoszące się z dymem toksyczne cząstki stałe i trujące gazy, w tym tlenek węgla powodują wzrost ryzyka problemów z układem oddechowym i sercowo-naczyniowym, np. astmy, zawałów, udarów, ale nie tylko.
Skalę tych zagrożeń pokazuje badanie z 2023 roku przeprowadzone przez zespół z Uniwersytetu Cornella w USA. Według niego cząstki uwalniane z dymem powstającym w pożarach lasów mogą w USA powodować od 4 do 9 tys. przedwczesnych zgonów rocznie, generując przy tym koszty od 36 do 82 mld dolarów.
„Pożary w Quebecu na początku czerwca 2023 miały negatywny wpływ na zdrowie ludzi oddalonych o setki mil w odległych miastach, takich jak Nowy Jork, Filadelfia, Baltimore i Waszyngton” – podkreśla jeden z autorów tego badania.
Wyniki opierające się na satelitarnych danych o jakości powietrza i informacji o pożarach dowodzą także, że na przykład w Nowym Jorku, który mimo dużego dystansu odczuł skutki pożarów w Quebecu, można się spodziewać ok. 90 nadmiarowych zgonów i wzrostu kosztów związanych z ochroną zdrowia o prawie 800 mln dol.
Wraz z dymem do powietrza ulatują bowiem m.in. cząstki stałe PM 2,5, czyli nie większe od 2,5 mikrona, składające się z toksycznych związków organicznych, metali i aerozoli. Ze względu na niewielkie rozmiary cząstki te przedostają się z układu oddechowego do krwiobiegu oddziałując praktycznie na cały organizm.
WIĘKSZE RYZYKO RAKA
Z kolei projekt badawczy Uniwersytetu McGilla w Kanadzie pokazał, że pożary lasów mają także związek z podwyższonym ryzykiem rozwoju raka płuc i guzów mózgu. Badanie objęło blisko 2 milionów Kanadyjczyków i okres 20 lat.
„Mieszkanie w bezpośrednim sąsiedztwie pożarów lasów może zwiększać ryzyko wystąpienia pewnych rodzajów nowotworów” – przestrzega prof. Scott Weichenthal, główny autor pracy opublikowanej w piśmie „The Lancet Planetary Health”.
Wykazano, że osoby żyjące przez 10 lat w promieniu 50 km od miejsca pożarów mają o 10 proc. wyższe ryzyko zachorowania na guzy mózgu i 5 proc. wyższe ryzyko rozwoju nowotworów płuc, w porównaniu do ludzi żyjących w większej odległości.
Poza zatruwaniem powietrza, pożary lasów zanieczyszczają także glebę, wodę oraz wnętrza pomieszczeń. I choć stężenie niektórych trujących substancji szybko wraca do normy, to niektóre, takie jak metale ciężkie czy węglowodory utrzymują się w środowisku przez długi czas.
SZCZEGÓLNIE ZAGROŻENIE DLA DZIECI
Na łamach pisma „eLife” naukowcy przedstawili z kolei korelacje między pożarami lasów i niską masą urodzeniową dzieci w krajach o niskich i średnich dochodach. Są to regiony, w których ma miejsce 90 proc. światowych urodzeń noworodków z niską masą ciała, a jednocześnie miejsca, gdzie powszechnie wypala się lasy. Urodzeniowa masa ciała jest szczególnym wskaźnikiem zdrowia noworodka, a także – w pewnym stopniu – prognostykiem co do rozwoju dziecka.
Korelacje między masą urodzeniową i ekspozycją na toksyny pochodzące od pożarów w różnych krajach, w długim okresie czasu zbadał zespół Uniwersytetu Pekińskiego. Dane pochodziły aż z 54 krajów nisko- oraz średnio rozwiniętych krajów i dotyczyły ponad 100 tys. par bliźniąt i ich matek. Przeciętnie, wzrost stężenia pochodzących z pożarów cząstek stałych o 1 g wiązał się ze spadkiem masy urodzeniowej o 2,17 g. Dane oparte na parach bliźniąt potwierdziły związek między ekspozycją na zanieczyszczenie powietrza spowodowane pożarami lasów w okresie ciąży a zmniejszoną masą urodzeniową w krajach o niskich i średnich dochodach.
Dokładniejsza analiza wykazała jednak dodatkowo, że w przypadku matek dzieci o szczególnie niskiej masie znaczenie mogły mieć także inne czynniki wpływające na fizyczną kondycję kobiet i na jej uwrażliwienie na działanie dymu.
Witryna American Lung Association:
https://www.lung.org/blog/how-wildfires-affect-health
Wpływ pożarów lasów na mieszkańców USA:
https://www.eurekalert.org/news-releases/993268
Doniesienia na temat ryzyka nowotworów:
https://www.mcgill.ca/newsroom/channels/news/exposure-wildfires-increases-risk-cancer-339499
Źródło: PAP-mediaroom
